Artrose van de enkel

De enkel is het gewricht tussen het onderbeen (tibia) en de achtervoet (talus). Op de tibia en de talus zit een dikke laag kraakbeen zodat deze beenderen vlot over elkaar glijden en een soepele, pijnvrije beweging toelaten.

Zoals bij een heup- of kniegewricht kan ook in het enkelgewricht kraakbeenslijtage (artrose) ontstaan. Dit kan zonder onderliggende oorzaak ontstaan (primair) of ten gevolge van een onderliggende oorzaak (secundair) zoals een eerder doorgemaakte breuk van het enkelgewricht.

De behandeling van de klachten, die hierdoor veroorzaakt worden, is in eerste instantie niet operatief (conservatief). Hierbij wordt aangeraden om te vermageren en ontstekingsremmers en/of pijnstillers in te nemen. Een orthopedische steunzool of schoen kan ook vermindering van de klachten geven. Eventueel wordt op de raadpleging een infiltratie van het gewricht gegeven met cortisone of hyaluronzuur.

Indien de conservatieve behandeling onvoldoende effect heeft, kan een operatie voorgesteld worden.

Arthroscopie

In sommige gevallen kan het nuttig zijn de enkel via een kijkoperatie (arthroscopie) op te kuisen. Dit doen wij alleen als er het vermoeden is dat de klachten veroorzaakt worden door een losliggend stuk kraakbeen. De ingreep gebeurt via dagopname. Het uiteindelijk resultaat hangt in grote mate af van de ernst van de kraakbeenschade die tijdens de operatie gezien wordt.

Prothese of artrodese ?

Zoals bij een heup of knie kan ook het enkelgewricht vervangen worden door een kunstgewricht (prothese). Bij de enkel bestaat er echter ook de mogelijkheid om het gewricht vast te zetten (artrodese). Welke ingreep voor u het beste is wordt door de chirurg, in overleg met u, bepaald.

Artrodese

Bij deze operatie wordt de enkel vastgezet. Er zijn hier verschillende methodes voor. Wanneer de standafwijking beperkt is, kan de ingreep via een kijkoperatie (arthroscopie) gedaan worden. Via twee of drie kleine incisies in de huid wordt met een camera en instrumenten het kraakbeen verwijderd. Vervolgens worden schroeven geplaatst om het enkelgewricht vast te zetten.

Indien de standafwijking ernstig is, wordt de operatie open gedaan. Er wordt een incisie aan de voorkant of zijkant van de enkel gemaakt en via deze weg wordt het kraakbeen verwijderd en de stand gecorrigeerd. Vervolgens wordt met schroeven, een nagel of een plaat het enkelgewricht vastgezet.

In beide gevallen volgt er na de operatie een gips. In het begin een rustgips en nadien een loopgips tot het bot voldoende vastgegroeid is. Dit duurt normaal tussen de 8 en 12 weken.

Prothese

Bij deze operatie wordt het enkelgewricht vervangen door een prothese. Het kraakbeen wordt verwijderd en aan beide kanten vervangen door een metalen plaatje. Hiertussen komt een kunststof blokje dat voor de beweeglijkheid instaat.

Het voordeel van de prothese is dat de beweeglijkheid van de enkel bewaard wordt. Het nadeel is echter dat de levensduur van een prothese beperkt is tot ongeveer 10 jaar. Een enkelprothese kan voorlopig nog niet de gunstige resultaten van een heup- of knieprothese evenaren.