Overige

De RICE regel

Dit is een regel die van toepassing is na orthopedische ingrepen, maar ook bij een pijnlijk gewricht na een ongeval. Het doel is de pijn en zwelling te doen verminderen en onder controle te houden.

Deze Engelse term staat voor Rest, Ice, Compression en Elevation, of in het Nederlands: rust, ijs, compressie en hoogstand.

Wat bedoelen we hiermee ?

Rust

Neem voldoende rust, probeer je verplaatsingen te beperken en ga bijvoorbeeld niet sporten na een enkeldistorsie als het gewricht nog pijnlijk en gezwollen is.

Ijs

Hiervoor kan een ijszak of coldpack gebruikt worden. Het is belangrijk om deze niet direct op de huid aan te brengen, maar eerst een handdoek op de huid te leggen om brandwonden te voorkomen. Het ijs dient vier maal per dag gedurende een 15-tal minuten aangebracht te worden. Indien een gips werd aangelegd, kan het ijs hierop geplaatst worden.

Compressie

Dit wordt met een steunverband gedaan. Dit moet gedurende de dag gedragen worden maar ‘s nachts verwijderd worden. Men brengt dit aan voordat men opstaat, dus voordat de zwelling van de enkel opkomt.

Hoogstand

Het pijnlijke of geopereerde lichaamsdeel dient omhoog gehouden te worden. Een pols wordt bijvoorbeeld op een kussen gelegd zodat hij hoger dan de elleboog ligt. Wanneer een voetoperatie werd uitgevoerd, blijft u best de eerste dagen in bed met één of twee kussens onder het onderbeen.

Deze maatregelen dienen uitgevoerd te worden zolang de pijn en zwelling aanwezig zijn. De duur zal dan ook afhangen van de ernst van de ingreep of het ongeval. Soms zijn een paar dagen therapie voldoende, maar na bijvoorbeeld een hallux valgus correctie is het aan te raden om de eerste weken deze regels toe te passen.

Naast deze maatregelen wordt vaak een pijnstiller (Paracetamol) of een ontstekingsremmer (Ibuprofen, Diclofenac, Naproxen,...) voorgeschreven.

Bij de behandeling van letsels (breuken, maar ook peesletsels) maakt de orthopedist een keuze uit verschillende behandelingsmethoden. We maken daarbij een onderscheid tussen een conservatieve en operatieve behandeling.

Een conservatieve behandeling betekent dat er geen operatie wordt uitgevoerd, maar mogelijks wel een stabilisatie (bijvoorbeeld: een gipsverband bij een breuk). Voor een conservatieve therapie mag de breuk niet verplaatst zijn of mag een pees niet volledig gescheurd zijn. In dat geval wordt een immobilisatie uitgevoerd en wordt het getroffen lichaamsdeel voldoende lang geïmmobiliseerd om het letsel te laten genezen. Bij een breuk soms tot twee maanden!

Indien er wel een verplaatsing is, dan zal een letsel beter (en vooral correcter) genezen na een operatieve behandeling. Hierbij worden de breukstukken opnieuw correct tegen elkaar geplaatst (reductie) en daarna gefixeerd met een plaat en/of vijzen (osteosynthese). Een pees wordt eventueel gehecht.

Meestal beschermen we een dergelijke fixatie toch met enkele weken gips (maar wel voor een veel kortere termijn dan zonder operatie). Enerzijds zal de gipsperiode meestal korter zijn, anderzijds zal een operatief gestabiliseerd letsel sneller kunnen geoefend worden. 

Bij het bepalen of er al dan niet voor een operatie moet gekozen, wordt uiteraard ook rekening gehouden met de patiënt (leeftijd, activiteitsgraad, gezondheidstoestand,...)  Bij sommige patiënten kan een operatie immers een te hoog risico inhouden. Anderzijds kunnen sommige letsels onmogelijk genezen indien er geen chirurgie wordt uitgevoerd.

Doorheen de jaren heeft zich een evolutie voorgedaan. Bepaalde letsels worden nu niet meer geopereerd, andere juist wel. 

Conclusie: er wordt voor een operatie gekozen indien de orthopedist denkt dat hierdoor de breuk correcter en makkelijker zal genezen.

Eerst en vooral moeten we opmerken dat de overheid zowel artsen als patiënten stimuleert om heel wat operaties in Dagkliniek te laten plaatsvinden. Een verblijf in het ziekenhuis is namelijk een dure aangelegenheid. Verdovingstechnieken en -producten zijn dermate verbeterd dat dit ook mogelijk wordt, zonder dat de patiënt ‘groggy’ naar huis moet. Daarbij speelt het geen rol of de ingreep onder algemene of plaatselijke verdoving gebeurt. In beide gevallen kan je in de vooravond vlotjes terug huiswaarts.

Operaties aan de bovenste ledematen die weinig bloedverlies met zich meebrengen, zijn prima in Dagkliniek. Je kan er vanuit gaan dat alle handoperaties en quasi alle arthroscopische schouderoperaties in Dagkliniek kunnen uitgevoerd worden.

Ook ingrepen aan de onderste ledematen zijn uitermate geschikt om in Dagkliniek uit te voeren. Denk aan zowat alle voetoperaties en alle arthroscopische knieoperaties.

In de Verenigde Staten worden al unicondylaire knieprothesen (halve knieprothesen) in Dagkliniek geopereerd,  maar dit lijkt ons op dit ogenblik nog een brug te ver. Er is immers te veel en vooral te zware pijnstilling nodig.

Kortom: in veel gevallen zal de orthopedist je kunnen voorstellen dat de ingreep in Dagkliniek gebeurt. Dit heeft alleen maar voordelen. Voor jou als patiënt, voor je familie én voor de sociale zekerheid.